Uitleg wapenschild

Wapenschild aartsbisschop Dominique Mathieu, o.f.m.conv.

Op dinsdag 16 februari 2021 was er de bisschopswijding van Dominique Mathieu door kardinaal Leonardo Sandri (prefect Congregatie voor de Oosterse Kerken) in Rome (basiliek Santi XII Apostoli). Hieronder lees je de uitleg bij zijn wapenschild.

Het aartsbisschoppelijk wapenschild draagt de insignes van de heraldiek: de groene galero*, met tien kwasten per zijde, in vier rijen gerangschikt, en het kruis met twee traverses. Op iconografisch niveau, binnen het schild, stelt de afbeelding bovenaan de orde van Minderbroeders Conventuelen voor waartoe aartsbisschop Dominique Mathieu behoort. In het middengedeelte staan beelden die verwijzen naar inspirerende elementen van zijn pastoraat. Tenslotte staat onderaan het bisschoppelijk devies. Het bovenste deel van het schild toont het embleem van de Orde van herkomst van de aartsbisschop. 

Vanuit de gestileerde wolken zijn twee gekruiste armen te zien. De in een grijs habijt gehulde arm behoort toe aan Franciscus van Assisi; zijn hand draagt de stigmata. De blote arm is van Christus. Het rode kruis herinnert aan zijn passie en verlossing. Dit is het embleem van de Minderbroedersorde en wordt Conformitas genoemd. Het verkondigt het volmaakte discipelschap dat Franciscus wilde belichamen, de gelijkvormigheid van zichzelf aan de gekruisigde Jezus, op elk niveau, uit liefde, tot op het punt dat hij een alter Christus werd. De blauwe achtergrond van het schild vertegenwoordigt de schoonheid en diepte van de mysteriën van het Koninkrijk der Hemelen. Het verwijst ook naar de mantel van de Onbevlekte Maagd Maria, die met haar instemming volledig deelneemt aan het universele heilsplan. 

De symboliek in het midden van het schild toont een achtpuntige goudgele ster, gevormd door twee vierkanten, de “Perzische ster” genoemd. Het symboliseert de stralende ster die de Wijzen, komende uit het Oosten, volgden om Christus, het ware Licht, te ontmoeten. De ster heeft ook een geometrische vorm die typisch is voor de Iraanse regio. 

Het vierkante deel ervan, dat de vier kardinale  punten verbindt, is namelijk  het symbool van het geschapen universum – aarde en hemel – en van gerechtigheid. Het is een statische geometrische figuur. Door een tweede vierkant toe te voegen en het vijfenveertig graden te draaien, ontstaat een achthoek, die het concept van beweging en goddelijke werkelijkheid suggereert. De ster herinnert ook aan Maria Allerheiligste, de gids van reizigers of van hen die een vaderland zoeken. Zij wordt aangeroepen met de oude titel Stella Maris, waarmee haar rol als Moeder van de Heer wordt benadrukt, een teken van hoop en een leidende ster voor de christenen.

De zuiver witte schijf, symbool van de volmaaktheid en de transcendentie van de Schepper, en de Latijnse afkorting IHS, afgeleid van de Griekse naam van Jezus, staan samen voor de vitaliteit en de zuiverheid van het Eucharistisch Brood en het immense potentieel dat het kan verlenen door het vleesgeworden Woord.

De twee naast elkaar geplaatste symbolen zijn gecombineerd om aan te tonen hoe de eindige en sterfelijke schepping haar voltooiing in de Schepper moet vinden om tot ware harmonie te komen.  

Uit deze symbolen ontspringt een geurig takje van bloeiende nardus, een plant waarvan de olie symbool staat voor devotie en spiritualiteit. Het symboliseert ook de heilige Jozef, Echtgenoot, die discreet en zachtmoedig meewerkt aan Gods plan om elke gelovige te helpen groeien, kracht te vinden en vervuld te worden van wijsheid. Door zich te verenigen met hun herder Christus, de Hoogste Goede, zullen de gelovigen ernaar streven levende zuurdesem te zijn in het deeg van een edelmoedig en wijs volk op weg naar steeds grotere volmaaktheid. Zij zullen zich discreet heiligen naar het voorbeeld van Maria Allerheiligste, het “paleis, tabernakel en woning” van de Zoon van God, en van haar echtgenoot Sint Jozef. Het hart van deze Kerk zal dan de gloeiende verblijfplaats van de Heilige Geest zijn, de stralende ster voor hen die licht zoeken.

Tenslotte is het motto van de nieuwe aartsbisschop ontleend aan het eerste deel van vers 2 van Psalm 25: “Mijn God, op U vertrouw ik!” Het is een uitnodiging om ons leven volledig aan God toe te vertrouwen, zoals de Maagd Maria deed. Bovendien is het de onmisbare voorwaarde om ons in het Woord te kunnen verheugen en vrucht te kunnen dragen. De Heer zal ons immers nooit teleurstellen, want Hij is trouw aan zijn belofte: “Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.” (Matteüs 28, 20). 

Bron: Nederlandse vertaling van de tekst op ofmconv.net

*De galero (kardinaalshoed) is rood en rond en heeft brede rand. Aan weerszijde van de hoed hangen vijftien kwasten. Hoewel de galero in de praktijk enkel door kardinalen werd gedragen, komt hij in de kerkelijke heraldiek voor als helmteken boven het wapen. Bij (aarts)bisschoppen is deze heraldische hoed groen, bij abten en priesters zwart. Bij kardinalen hangen vijftien kwasten aan weerszijde van de hoed, bij aartsbisschoppen tien, bij abten en priesters vijf, respectievelijk één. De hoed lijkt op de capello romano, de hoed die wel door priesters werd gedragen, zij het dat de galero veel groter is.